chory

Worttrennung:

cho·ry, Komparativ: bar·dziej cho·ry, Superlativ: naj·bar·dziej cho·ry

Aussprache:

IPA: [ˈxɔrɨ], Komparativ: [ˈbard͡ʑɛj ˈxɔrɨ], Superlativ: [najˈbard͡ʑɛj ˈxɔrɨ]

Hörbeispiele:  chory ^(Info)

Bedeutungen:

[1] Medizin: krank

[2] übertragen: nicht richtig funktionierend: krank

[3] übertragen: krank, aufgeregt, gereizt, genervt

[4] umgangssprachlich: krank, verrückt

Herkunft:

seit dem 15. Jahrhundert bezeugtes Erbwort aus dem urslawischen *chvorъ oder *chorъ; im Altpolnischen auch in den Kurzformen chór und chor bezeugt, wobei auch die Langform chory noch synthetisch gesteigert wurde (Komparativ chorszy); nordslawisches Wort, das etymologisch verwandt ist mit tschechisch chorý ^→ cs, slowakisch chorý ^→ sk, obersorbisch khory ^→ hsb, niedersorbisch chory ^→ dsb, russisch хворый (chvoryj^☆) ^→ ru und ukrainisch хворий (chvoryj^☆) ^→ uk und хорий (choryj^☆) ^→ uk sowie ferner mit avestisch xvara- „Wunde“ und althochdeutsch swër (neuhochdeutsch Schwär/Schwäre)^[1][2][3]

Sinnverwandte Wörter:

[1] chorujący, cierpiący, niezdrowy, słaby

[2] nieprawidłowy, wadliwy

[3] wściekły, zdenerwowany, zły, zmęczony

[4] nienormalny, szalony

Gegenwörter:

[1] zdrowy, silny

Unterbegriffe:

[1] chory psychicznie, chory umysłowo, śmiertelnie choy, zakaźnie chory

[1] liszajowaty, marski, niepełnosprawny, nieprzytomny, obolały, owrzodzony, pryszczaty, przekrwiony, przerośnięty, przeziębiony, ranny, rozgorączkowany, spróchniały, spuchnięty, trędowaty, zachrypły/zachrypnięty, zaflegmiony, zagrypiony, zakatarzony, zarobaczony, zaropiały, znerwicowany, zniszczony, zwyrodnniały

Beispiele:

[1] Jestem chory, muszę iść do lekarza.

Ich bin krank, ich muss zum Arzt.

Redewendungen:

[1] chory z urojenia – hypochondrisch

Sprichwörter:

[1] Chory na śmierć, a jadłby ćwierć

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] chore drzewo, chore dziecko, chory ząb, chore zwierzę

[1] chory na grypę

[2] chora epoka, chore społeczeństwo

[3] chory na myśl o czymś

Wortbildungen:

[1] chorować, choroba, chorowity, chorobliwy

Worttrennung:

cho·ry, Plural: cho·rzy

Aussprache:

IPA: [ˈxɔrɨ], Plural: [ˈxɔʒɨ]

Hörbeispiele: —

Bedeutungen:

[1] Medizin: Person, die an einer Krankheit leidet: Kranker, Erkrankter

Herkunft:

Konversion des gleichlautenden Adjektivs chory

Sinnverwandte Wörter:

[1] cierpiący

Gegenwörter:

[1] zdrowy

Weibliche Wortformen:

[1] chora

Oberbegriffe:

[1] człowiek

Unterbegriffe:

[1] pacjent, ranny

[1] adidas, afatyk, alergik, anemik, apatyk, artretyk, astmatyk, bulimik, cukrzyk, dysgrafik, dyslektyk, epileptyk, erotoman, gastryk, gruźlik, hemofilik, hipochondryk, impotent, jąkała, kataleptyk, katatonik, kleptoman, lunatyk, nadciśnieniowiec, nerkowiec, nerwicowiec, neuropata, niskociśnieniowiec, osteopata, reumatyk, sercowiec, sklerotyk, socjopata, fyfilityk, trędowaty, zapowietrznik

Beispiele:

[1] Chorzy powinni leżeć w łóżku.

Kranke sollten im Bett liegen.

Sprichwörter:

[1] Chorego pytają, zdrowemu dają

[1] Zdrowy chorego nie zrozumie

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] choroba, lek, lekarstwo, lekarz, szpital

Wortbildungen:

[1] izba chorych, Kasa Chorych, namaszczenie chorych