plaats

vervoeging van
	plaatsen

Nederlands

Uitspraak

Geluid: plaats (hulp, bestand)
IPA: / plats / (1 lettergreep)
IPA: /plaːts/

Woordafbreking

plaats

Woordherkomst en -opbouw

Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘(open) ruimte’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1285 ^[1]

afkomstig van:

Middelnederlands: plaetse

Oudfrans: place, plache

Latijn: platea

Verwant in Germaans:

Engels: place, Duits: Platz

Andere Indo-Europese talen:

Arabisch: بلاط, Italiaans: piazza, Portugees: praça, Spaans: plaza, Reto-Romaans: plaz

Zelfstandig naamwoord

de plaats v / m

een bepaalde ruimte of een bepaald punt in de ruimte
- De plaats van het ongeval bleef wekenlang afgespannen met politielint.
- Er was geen plaats voor hem om te gaan zitten.
een plein
- Ik ontmoette hem op de meest centrale plaats van het dorp.
een dorp of stad (woonplaats)
- De plaats waar hij vandaan kwam, bleef lange tijd een vraagteken voor zijn klasgenoten.
een kleine ruimte achter een huis
- Op het plaatsje kwam helemaal geen zon.

Synoniemen

[1]: locatie, stede

Hyponiemen

Uitdrukkingen en gezegden

[1]: in plaats van

als vervanging van

• Wat was het raar om mijn paraplu opeens tegen de regen te moeten gebruiken in plaats van tegen de zon. ^[2]

[1]: op zijn plaats

[1]: ter plaatse

De juiste man op de juiste plaats zijn

zeer geschikt zijn voor het werk

Een goed woord vindt altijd een goede plaats

Het hart op de rechte plaats hebben

eerlijk zijn

Iemand op zijn plaats zetten

Iemand terechtwijzen ^[3]

Vertalingen

1. een bepaalde ruimte of een bepaald punt in de ruimte

Pools: miejsce ^(pl)
Roemeens: loc ^(ro)
Russisch: место ^(ru) o
Spaans: localidad ^(es) v, lugar ^(es) m, sitio ^(es) m
Schots-Gaelisch: àite ^(gd) m

2. een plein

Duits: Platz ^(de) v
Pools: plac ^(pl)

Roemeens: piață ^(ro)
Russisch: площадь ^(ru) v

3. een dorp of stad (woonplaats)

Roemeens: localitate ^(ro)
Russisch: поселение ^(ru)
Spaans: aldea ^(es) v, ciudad ^(es) v, localidad ^(es) v, lugar geométrico ^(es) m, población ^(es) v, pueblo ^(es) m, urbe ^(es) v

4. een kleine ruimte achter een huis

Engels: court ^(en), courtyard ^(en), yard ^(en)

Spaans: corral ^(es) m, patio ^(es) m

in plaats van

Duits: statt ^(de), an Stelle von

Schots-Gaelisch: an àite ^(gd) + gen.

op zijn plaats

Duits: an richtiger Stelle

ter plaats

Duits: an Ort und Stelle

Bijwoord

plaats

bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord
- plaatsnemen: Hij nam plaats op de voorste rij.

Werkwoord

plaats

eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van plaatsen
- Ik plaats.
gebiedende wijs van plaatsen
- Plaats!
(bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van plaatsen
- Plaats je?

Gangbaarheid

Het woord plaats staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "plaats" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.^[4]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ "plaats" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑ Tim Voors: Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada, 2018
↑ www.dbnl.org
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

[p{{{1}}}-1] "plaats" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

[2] Tim Voors: Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada, 2018

[3] www.dbnl.org

[4] Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

[1]