dziura

wymowa:

IPA: [ˈʥ̑ura], AS: [ʒ́ura], zjawiska fonetyczne: zmięk. ^ⓘ

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) otwór powstały wskutek uszkodzenia

(1.2) pot. ubytek w zębie

(1.3) przen. pot. miejscowość biedna, położona z dala od cywilizacji

(1.4) przen. gwara radiowa niepożądana cisza na antenie

(1.5) fiz. zob. dziura elektronowa

(1.6) przen. grub. pochwa, wagina

(1.7) środ. jaskinia

odmiana:

(1.1-7)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	dziura	dziury
dopełniacz	dziury	dziur
celownik	dziurze	dziurom
biernik	dziurę	dziury
narzędnik	dziurą	dziurami
miejscownik	dziurze	dziurach
wołacz	dziuro	dziury

przykłady:

(1.1) Zaszyj tę dziurę w spodniach!

(1.2) Idę dzisiaj do dentysty zaplombować dziurę.

(1.3) Co za dziura, nigdzie nie ma otwartego sklepu!

(1.5) Dziury to modelowe nośniki dodatniego ładunku elektrycznego.

(1.7) Jacek z Andrzejem wzięli rano ekwipunek i poszli do dziury.

składnia:

kolokacje:

(1.3) zapadła dziura

(1.5) ciężka dziura • lekka dziura

synonimy:

(1.2) ubytek

(1.3) posp. pipidówka, pipidówa, zadupie

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. dziurkacz m, dziurawiec m, dziurawka ż, dziurkarka ż, dziurawienie n, dziurkowanie n, podziurawienie n, przedziurawienie n

zdrobn. dziurka ż, dziureczka ż

zgrub. dziursko n

czas. dziurawieć ndk., dziurawić ndk., przedziurawić dk., dziurkować ndk., podziurawić dk.

przym. dziurawy, dziurowy

przysł. dziurawo

związki frazeologiczne:

czarna dziura • dziura budżetowa • dziura ozonowa • dziura w moście • dziura w worze • dziura zabita dechami • dziura zabita deskami • dziurą na urząd wleźć • dziurą świecić • dziury w niebie nie będzie / dziura w niebie się nie zrobi • potrzebny jak druga dziura w dupie • potrzebny jak dziura w bucie • potrzebny jak dziura w moście • skryć się w mysią dziurę • szara dziura • szukać dziury w całym • wiercić dziurę w brzuchu • wleźć w mysią dziurę

zob. Aneks:Przysłowia polskie - dziura

etymologia:

prasł. *dura, prasł. *ďura

uwagi:

tłumaczenia:

(1.6) zobacz listę tłumaczeń w haśle: wagina

(1.7) zobacz listę tłumaczeń w haśle: jaskinia

• albański: (1.1) brimë ż
• angielski: (1.1) hole; (1.2) cavity; (1.5) hole
• arabski: (1.1) ثقب m, خرم m
• azerski: (1.1) deşik
• baskijski: (1.1) zulo; (1.5) hutsune
• chorwacki: (1.1) rupa ż
• czeski: (1.1) díra ż; (1.3) díra ż; (1.6) díra ż
• dolnołużycki: (1.1) źěra ż
• duński: (1.1) hul n; (1.2) tandhul n, hul n; (1.3) hul n; (1.6) hul n
• esperanto: (1.1) truo
• francuski: (1.1) trou m; (1.5) trou m
• górnołużycki: (1.1) dźěra ż
• gudźarati: (1.1) ગાબડું n (gābaḍuṁ)
• hawajski: (1.1) tylko jako wgłębienie z dnem: lua, napoʻo
• hiszpański: (1.1) agujero m; (1.5) hueco m
• jaćwieski: (1.1) suła
• jidysz: (1.1) לאָך ż/m (loch)
• kaszubski: (1.1) dura ż
• kataloński: (1.1) forat m
• niemiecki: (1.1) Loch n; (1.3) Nest n; (1.4) Loch n
• nowogrecki: (1.1) τρύπα ż, (na drodze) γούβα ż, λάκκος m
• portugalski: (1.1) buraco m
• rosyjski: (1.1) дыра ż; (1.2) дыра ż; (1.3) глубинка ż, захолустье n
• serbski: (1.1) рупа ż
• słowacki: (1.1) diera ż
• słoweński: (1.1) luknja ż
• szwedzki: (1.1) hål n; (1.2) hål n
• tuvalu: (1.1) lua, pu
• ukraiński: (1.1) діра ż; (1.2) діра ż; (1.3) діра ż; (1.6) діра ż
• węgierski: (1.1) lyuk
• wilamowski: (1.1) łöh n, łöch n; (1.2) łöh n, łöch n; (1.4) łöh n, łöch n
• włoski: (1.1) buco m; (1.2) buco m; (1.3) paesotto m, paesuccio m

źródła: