doić

wymowa:

^ⓘ, IPA: [ˈdɔ^jit͡ɕ], AS: [do^i ̯ić], zjawiska fonetyczne: epenteza i ̯ 

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. wydoić)

(1.1) pozyskiwać mleko, wyciskając je z wymion krowy lub innego zwierzęcia hodowlanego

(1.2) pot. łapczywie pić^[1]

(1.3) pot. wykorzystywać kogoś finansowo

(1.4) przen. gwara przestępcza palić (papierosy, fajkę)^[2]

odmiana:

(1.1-4) koniugacja VIa

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		doić
czas teraźniejszy		doję	doisz	doi	doimy	doicie	doją
czas przeszły	m	doiłem	doiłeś	doił	doiliśmy	doiliście	doili
	ż	doiłam	doiłaś	doiła	doiłyśmy	doiłyście	doiły
	n	doiłom	doiłoś	doiło
tryb rozkazujący		niech doję	dój	niech doi	dójmy	dójcie	niech doją
pozostałe formy czas przyszły m będę doił, będę doić będziesz doił, będziesz doić będzie doił, będzie doić będziemy doili, będziemy doić będziecie doili, będziecie doić będą doili, będą doić ż będę doiła, będę doić będziesz doiła, będziesz doić będzie doiła, będzie doić będziemy doiły, będziemy doić będziecie doiły, będziecie doić będą doiły, będą doić n będę doiło, będę doić będziesz doiło, będziesz doić będzie doiło, będzie doić czas zaprzeszły m doiłem był doiłeś był doił był doiliśmy byli doiliście byli doili byli ż doiłam była doiłaś była doiła była doiłyśmy były doiłyście były doiły były n doiłom było doiłoś było doiło było forma bezosobowa czasu przeszłego dojono tryb przypuszczający m doiłbym, byłbym doił doiłbyś, byłbyś doił doiłby, byłby doił doilibyśmy, bylibyśmy doili doilibyście, bylibyście doili doiliby, byliby doili ż doiłabym, byłabym doiła doiłabyś, byłabyś doiła doiłaby, byłaby doiła doiłybyśmy, byłybyśmy doiły doiłybyście, byłybyście doiły doiłyby, byłyby doiły n doiłobym, byłobym doiło doiłobyś, byłobyś doiło doiłoby, byłoby doiło imiesłów przymiotnikowy czynny m dojący, niedojący ż dojąca, niedojąca dojące, niedojące n dojące, niedojące imiesłów przymiotnikowy bierny m dojony, niedojony dojeni, niedojeni ż dojona, niedojona dojone, niedojone n dojone, niedojone imiesłów przysłówkowy współczesny dojąc, nie dojąc rzeczownik odczasownikowy dojenie, niedojenie

przykłady:

(1.1) W scenie podoju jeden pachołek doi krowę, drugi przytrzymuje rwącego się do niej cielaka (…)^[3]

(1.3) Wyrodny syn całe życie doił swoich rodziców.

składnia:

(1.1) doić + B. • nie doić + D.

kolokacje:

(1.1) doić krowę / kozę / kobyłę / owcę

synonimy:

(1.2) pot. dudlić

(1.3) wyzyskiwać, pasożytować

antonimy:

hiperonimy:

(1.1) wyciskać

(1.2) pić

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. dojek mrz, dojenie n, wydojenie n, udojenie n, dojarz m, dojarka ż, dojka ż, dojność ż, udój m, doiwo n, dój m, dojnica ż, doicielka ż

czas. wydoić dk., udoić dk.

przym. dojny, udojowy

związki frazeologiczne:

etymologia:

(1.1) prasł. *dojiti → 'dawać ssać, karmić mlekiem z piersi lub wymienia'^[4]

(1.4) kalka z jid.^[2]

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) milk
• baskijski: (1.1) jetzi
• białoruski: (1.1) даіць
• bułgarski: (1.1) доя; (1.3) доя
• czeski: (1.1) dojit
• duński: (1.1) malke; (1.3) malke
• esperanto: (1.1) melki
• fiński: (1.1) lypsää
• francuski: (1.1) traire
• hiszpański: (1.1) ordeñar
• islandzki: (1.1) mjólka; (1.3) mjólka
• jidysz: (1.1) מעלקן (melkn)
• łotewski: (1.1) slaukt
• nepalski: (1.1) दूध दुहुनु
• niemiecki: (1.1) melken; (1.3) melken, anpumpen, ausnutzen
• nowogrecki: (1.1) αρμέγω; (1.3) αρμέγω
• portugalski: (1.1) ordenhar; (1.3) mamar
• rosyjski: (1.1) доить; (1.3) выдаивать
• suahili: (1.1) kama
• szwedzki: (1.1) mjölka; (1.3) mjölka
• ukraiński: (1.1) доїти; (1.3) доїти
• węgierski: (1.1) fej; (1.3) fej
• wilamowski: (1.1) maelkia, mȧlkja, malkia; (1.3) maelkia, mȧlkja, malkia
• włoski: (1.1) mungere

źródła: