اینسان اینکیشافی ایندکسی

اینسان اینکیشافی ایندکسی اینگیلیسجه: Human Development Index، قیساسی: (HDI)، بیر مورکب آمار پارامتر دیر کی حیات اؤمیدو، آدام باشی گلیری و تحصیله شامیل اولور و اؤلکه‌لری دؤرد سطحه بؤلماق اۆچون ایستیفاده اولونور. بیر اؤلکه‌نین اینسان اینکیشافی ایندکسی (HDI) او زامان یوخاری دیر کی عومر بویو اوزون، تحصیل سطحی یوخاری و آدام باشی جی‌دی‌چی یوخاری اولسون. هیندوستانلی نوبل جایزه‌سین قازانان آمارتیا سن و پاکیستانلی ایقتیصادچی محبوب الحق، ییل بیلیم‌یوردونان گوستاو رانیس و لندن ایقتیصادیات مکتبینن لورد مگناد دسای یاردیمی ایله حاضیرلانمیش و بیرلشمیش میلّتلر تشکیلاتینین اینکیشافی طرفیندن اؤلکه‌نین اینکیشافینی اؤلچمک اۆچون ایستیفاده ائدیلمیشدیر.^[۳][۴]

بیرلشمیش میلّتلر تشکیلاتینین اینکیشاف پروقرامی طرفیندن ۲۰۱۸-جی اینسان اینکیشافی ایندکسی، ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۸-ده نومایش اولوندو و HDI میقدارلارین ۲۰۱۷-جی ایله باغلی اساسیندا حسابلادی.^[۵] آشاغیداکی سیاهی "چوخ یوخاری اینسان اینکیشافی" اولان اؤلکه‌لری گوستریر:^[۵]

• = آرتیش.
• = ثابیت.
• ▼ = آزالیش.
• پارانتز ایچریسیندکی رقم، اؤلکه‌لرین رئنکی‌نین آزالیب یا چوخالماسین، ۲۰۱۶-جی ایلین سیرالانماسی اساسیندا، گوستریر.

رئنک اؤلکه/اراضی HDI ۲۰۱۸ رئنکلری [۲] قاباقکی ایله گؤره رئنک دییشیکلری[۲] ۲۰۱۸ HDI [۲] قاباقکی ایله گؤره دییشیکلری [۲] ۱  نوروژ 0.953 0.002 ۲  سوئیس 0.944 0.001 ۳  اوسترالیا 0.939 0.001 ۴  ایرلند 0.938 0.004 ۵ ▼ (۱)  آلمان 0.936 0.002 ۶  ایسلند 0.935 0.002 ۷ (۱)  هونق کونق 0.933 0.003 ۷  سوئد 0.933 0.001 ۹ ▼ (۱)  سنقاپور 0.932 0.002 ۱۰  هولند 0.931 0.003 ۱۱ ▼ (۱)  دانمارک 0.929 0.001 ۱۲  کانادا 0.926 0.004 ۱۳ ▼ (۱)  بیرلشمیش ایالتلر 0.924 0.002 ۱۴  بیرلشمیش شاهلیق 0.922 0.002 ۱۵  فنلاند 0.920 0.002 ۱۶  یئنی زلاند‌ 0.917 0.002 ۱۷ ▼ (۱)  بلژیک 0.916 0.001 ۱۷ ▼ (۱)  لیختن ایشتاین 0.916 0.001 ۱۹  ژاپون 0.909 0.002 ۲۰  اوتریش 0.908 0.002 ۲۱  لوکزامبورق 0.904 0.001 ۲۲  ایسرائیل 0.903 0.001 ۲۲ (۱)  جنوبی کوره 0.903 0.003 ۲۴  فرانسه 0.901 0.002 ۲۵  ایسلوونی 0.896 0.002 ۲۶  ایسپانیا 0.891 0.002 ۲۷  چک جومهوریتی 0.888 0.003 ۲۸  ایتالیا 0.880 0.002 ۲۹  مالت 0.878 0.003 ۳۰  ایستونی 0.871 0.003

رئنک اؤلکه HDI ۲۰۱۸ رئنکی [۲] قاباقکی ایله گؤره رئنک دییشیکلری[۲] ۲۰۱۸ رئنکلری [۲] قاباقکی ایله گؤره دییشیکلری [۲] 31 ▼ (۱)  یونان 0.870 0.002 32  قیبریس جومهوریتی 0.869 0.002 33 (۱)  لهیستان 0.865 0.005 34 ▼ (۱)  ایمارات 0.863 0.001 35  آندورا 0.858 0.002 35 (۱)  لیتوانی 0.858 0.003 37 ▼ (۱)  قطر 0.856 0.001 38 (۱)  اسلوواکی 0.855 0.002 39 (۱)  برونئی 0.853 0.001 39 ▼ (۱)  عربیستان 0.853 ▼ 0.001 41 (۲)  لتونی 0.847 0.003 42 (۱)  پورتوقال 0.847 0.002 43 ▼ (۲)  بحرئین 0.846 44  شیلی 0.843 0.001 45  مجاریستان 0.838 0.003 46  کروواسی 0.831 0.003 47  آرژانتین 0.825 0.003 48 ▼ (۱)  عومان 0.821 ▼ 0.001 49  روسیه 0.816 0.001 50  مونتینیقرو 0.814 0.004 51 ▼ (۱)  بولغاریستان 0.813 0.003 52  رومانی 0.811 0.004 53 (۱)  بلاروس 0.808 0.003 54 ▼ (۱)  باهاما 0.807 0.001 55 (۱)  اوروقوئه 0.804 0.002 56 ▼ (۱)  کووئیت 0.803 ▼ 0.001 57  مالزی 0.802 0.003 58 ▼ (۱)  باربادوس 0.800 0.001 58 (۲)  قازاخیستان 0.800 0.003

تاراز اولموش برابرسیزلیک اینسان اینکیشافی ایندکسی (IHDI)^[۶]، برابرسیزلیک نظره آلیندیقدان سونرا بیر جمعیّتده اینسان اینکیشافینین اورتا سویییه‌سینین اولچوسودور.

چوخ یوخاری اینسان اینکیشافی ایندکسی اولان اؤلکه‌لر: تایوان، لیختن ایشتاین، عربیستان، ایمارات، آندورا، قطر، برونئی، بحرئین، عومان، باهاما، کووئیت و مالزی.